Η ελληνική τυροκομική παράδοση μετράει… χιλιετίες με τα ελληνικά τυριά να βρίσκονται ανάμεσα στα καλύτερα της Ευρώπης.
Από την αρχή της εξημέρωσης ζώων και της εμφάνισης της κτηνοτροφίας τα πρώτα γαλακτοκομικά προϊόντα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους. Στον ελλαδικό χώρο οι πρώτες μαρτυρίες για γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα εμφανίζονται το 4.000 π.Χ. με τα πρόβατα και τα κατσίκια να αυξάνονται σημαντικά σε αριθμό. Η μυθολογία είναι πλούσια σε αναφορές στο γάλα και στο τυρί ξεκινώντας από τον ίδιο τον Δία ο οποίος κυνηγημένος από τον πατέρα του μεγάλωσε σε μία σπηλιά όπου τον έτρεφε με το γάλα της μία κατσίκα η Αμάλθεια. Σύμφωνα πάλι με τους μύθους την τέχνη της τυροκομίας φαίνεται να την ανακάλυψε ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Κυρήνης. Σε αυτόν αποδίδεται και ανακάλυψη της μελισσοκομίας και της ελαιοκαλλιέργειας. Αναφορές στην τυροκομία εντοπίζουμε και στην Οδύσσεια του Ομήρου όπου ο Οδυσσέας βρίσκει καταφύγιο στη σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου η οποία ήταν γεμάτη τυριά.
Τις πρώτες τυροκομικές συνταγές μας μεταφέρουν στα έργα τους ο Αριστοτέλης και ο Διοσκουρίδης. Στην αρχαία Σπάρτη υπήρχε ένας εκπαιδευτικός άθλος για την κλοπή του τυριού ο οποίος λάμβανε χώρα στο ναό της Ορθίας Αρτέμιδος ενώ στην αρχαία Αθήνα η Αγορά ήταν χωρισμένη σε διάφορα τμήματα αναλόγως τα προϊόντα και σε αυτή γνωρίζουμε ότι υπήρχε ειδικά διαμορφωμένος χώρος για την πώληση των τυριών.
Η ελληνική τυροκομική παράδοση συνεχίστηκε αμείωτη στην πορεία του έθνους ακόμα και κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας με το τυρί να γίνεται ξακουστό. Στα τέλη του 19ου αι. ο μεγάλος τυροκόμος Ραϋμόνδος Δημητριάδης καλείται από την κυβέρνηση προκειμένου να εκπαιδεύσει τους νέους Έλληνες τυροκόμους δίνοντας νέα πνοή στην ελληνική τυροκομία.
Τα ελληνικά τυριά σήμερα
Η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα σε παραγωγή τυριών στην Ευρώπη με συνολικά 70 είδη τυριών να έχουν καταγραφεί και από αυτά τα 21 να έχουν πιστοποιηθεί ως προϊόντα ΠΟΠ ενώ υπάρχουν αιτήσεις για την ένταξη περισσότερων. Το γάλα των ελληνικών τυριών ΠΟΠ είναι 100% φρέσκο πρόβειο ή μείγμα πρόβειου, κατσικίσιου και αγελαδινού.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο http://www.minagric.gr τα αναγνωρισμένα ως ΠΟΠ ελληνικά τυριά είναι: το Ανεβατό (Νομός Γρεβενών και Επαρχία Βοίου Κοζάνης), το Γαλοτύρι ( Ήπειρος, Θεσσαλία), Γραβιέρα Αγράφων (Άγραφα), Γραβιέρα Κρήτης (Κρήτη), Γραβιέρα Νάξου (Νάξος), Καλαθάκι Λήμνου (Λήμνος), Κασέρι (Λέσβος, Μακεδονία, Θεσσαλία, Ξάνθη), Κατίκι Δομοκού (Δομοκός), Κεφαλογραβιέρα (Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος, Αιτωλοακαρνανία), Κοπανιστή (Κυκλάδες), Λαδοτύρι Μυτιλήνης (Λέσβος), Μανούρι ( Θεσσαλία, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία), Μετσοβόνε (Μέτσοβο), Μπάτζος ( Θεσσαλία, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία), Ξυνομυζήθρα (Κρήτη), Πηχτόγαλο (Χανιά), Σαν Μιχάλη (Σύρος), Φέτα (Θεσσαλία, Θράκη, Ήπειρος, Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος, Λέσβος), Σφέλα (Μεσσηνία, Λακωνία), Φορμαέλλα (Αράχωβα), Ξύγαλο (Σητεία).