Το πέμπτο σε μέγεθος νησί της Ελλάδας, η Χίος συνδυάζει το γαλάζιο και το λευκό του Αιγαίου με τα μεθυστικά αρώματα του κάμπου, τις νότες του γιασεμιού και την πολύτιμη μαστίχα.
Σε ένα νησί του οποίου ο θρύλος θέλει ως πρώτο του άποικο τον Οινοπίωνα, γιο του θεού Διονύσου και της Αριάδνης, σίγουρα το πρώτο πράγμα που θα σκεφτεί να αναζητήσει κανείς είναι κρασί και δεν θα έχει άδικο. Η Χίος υπήρξε από αρχαιοτάτων χρόνων φημισμένη για τον «Αριούσιο οίνο» της με αρχαιολογικά ευρήματα να αποδεικνύουν πως η φήμη του είχε ταξιδέψει μέχρι τη Β. Αφρική και τη Ρωσία. Ίσως για αυτό και όταν οι Πέρσες θέλησαν να καταστρέψουν το νησί το πρώτο που έκαναν ήταν να κάψουν τα αμπέλια. Ένα νησί που έχει μάθει να γεννιέται από τις στάχτες του, όπου ο κάθε κατακτητής που προσπάθησε να το κάνει δικό του μέθυσε με τα αρώματα και την ομορφιά του.
Σε ένα τόσο μεγάλο νησί όπως η Χίος το σίγουρο είναι πως ο επισκέπτης χρειάζεται αρκετές μέρες προκειμένου να μπορέσει να εκτιμήσει όλα όσα έχει να του προσφέρει και να καταλήξει εάν πρόκειται για έναν αγαπημένο προορισμό. Από τη Βόρεια μέχρι τη Νότια πλευρά στο νησί του Ομήρου τα τοπία εναλλάσσονται με το γαλανόλευκο της θάλασσας συναντά το πράσινο του κάμπου και την πέτρα του όρους.
Το καράβι δένει στο λιμάνι που βρίσκεται στην πόλη της Χίου απέναντι από τον Τσεσμέ και τη Σμύρνη. Υπάρχει ακόμα ένα λιμάνι σαφώς μεγαλύτερο στη Νότια πλευρά του νησιού, στα Μεστά το οποίο ωστόσο ακόμα δεν έχει αξιοποιηθεί ανάλογα με τις δυνατότητές του. Προσεγγίζοντας από τη θάλασσα την πόλη της Χίου μπορεί κανείς να δει τα τείχη του Κάστρου να αγκαλιάζουν τον παλιό οικισμό. Σίγουρα αποτελεί ένα από τα πρώτα και αρκετά δημοφιλή αξιοθέατα. Εντός των τειχών του κατοικούν άλλωστε περί τους 650 Χιώτες. Χτισμένο από τους Γενουάτες άλλαξε πολλά χέρια και υπέστη αρκετές καταστροφές διατηρεί όμως την αίγλη του. Η είσοδος γίνεται από την Κύρια Πύλη (Porta Maggiore) και εντός του μπορεί να ανακαλύψει κανείς το Παλάτι Ιουστινιάνι, τους οθωμανικούς τάφους, τα οθωμανικά λουτρά (χαμάμ) ενώ στα παραδοσιακά καφενεία του μπορεί να απολαύσει τον αρωματικό ελληνικό καφέ και τα παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού. Τριαντάφυλλο, μανταρίνι και άνθος λεμονιάς αποτελούν δημοφιλείς επιλογές με το τελευταίο να είναι άκρως αρωματικό και σπάνιο.
Το κέντρο της παρασκευής των περίφημων γλυκών θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ο Κάμπος στη μέση περίπου του νησιού. Πορτοκαλεώνες, λεμονιές και μανταρινιές καλλιεργούνται στη συγκεκριμένη περιοχή από τον 17ο αιώνα. Δεν είναι τυχαίο πως όσον αφορά στις μανταρινιές έχει αναγνωριστεί ως ποικιλία το χιώτικο μανταρίνι. Η χλωρίδα όμως του νησιού δεν σταματάει εδώ. Την περίοδο της Άνοιξης το νησί καλύπτει ένα πολύχρωμο στρώμα από τουλίπες (λαλάδες) και ορχιδέες. Η Χίος φιλοξενεί 76 διαφορετικά είδη ορχιδέας. Στη μέση του νησιού, 16 χλμ από την πόλη περιμένει τον επισκέπτη μία μεσαιωνική καστροπολιτεία, ο Ανάβατος, χαρακτηρισμένος και ως ο «Μυστράς του Αιγαίου». Πλέον πρόκειται για ένα σχεδόν έρημο χωριό στο οποίο γράφτηκαν ορισμένα από τα πιο αιματηρά κεφάλαια της επανάστασης του 1821 και της σφαγής του 1822. Η θέα από την κορυφή σου κόβει την ανάσα. Λίγο πριν τον Ανάβατο βρίσκεται το Αυγώνυμα ένα ακόμα μεσαιωνικό χωριό το οποίο όμως κατοικείται ακόμα και σε αυτό μπορεί κανείς να βρει αρκετά καταλύματα και ταβέρνες.
Κατεβαίνοντας νότια μετά τον Κάμπο η μυρωδιά της μαστίχας είναι εκείνη που χαράσσεται στη μνήμη του επισκέπτη. Στο πετρώδες έδαφος του νησιού παρατηρεί κανείς τους Σχίνους τους θάμνους από τους οποίους παράγεται η μαστίχα. Ίδιους Σχίνους μπορεί να συναντήσει κανείς σε διάφορες περιοχές του κόσμου σε κανένα άλλο μέρος όμως το δέντρο δεν δίνει το πολύτιμο δάκρυ του. Η ιδιαίτερη σύσταση του εδάφους και το κλίμα της περιοχής είναι εκείνα τα οποία συνηγορούν σε αυτή την παραγωγή.
Οι μαστιχοπαραγωγοί «κεντάνε» τον κορμό του δέντρου και συλλέγουν το πολύτιμο δάκρυ του μετά τον 15 Αύγουστο. Από το 2015 η μαστίχα Χίου έχει και επίσημα αναγνωριστεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ως φυσικό φάρμακο με θεραπευτικές ενδείξεις σε προβλήματα δυσπεψίας, δερματικές φλεγμονές και πληγές. Οι ιδιότητες ήταν γνωστές και πριν την αναγνώρισή της στους κατοίκους οι οποίοι τη χρησιμοποιούσαν σε καλλυντικά, αφεψήματα αλλά και στη ζαχαροπλαστική και ποτοποιία.
Στα μαστιχοχώρια μπορεί κανείς να επισκεφθεί ορισμένους από τους καλύτερα διατηρημένους οχυρωμένους μεσαιωνικούς οικισμούς όπως τα Μεστά, το Πυργί, οι Ολύμποι και η Καλαμωτή. Ο οικισμός των Μεστών έχει χρησιμοποιηθεί πρόσφατα ως φυσικό σκηνικό για γυρίσματα σειρών και ταινιών εποχής ενώ το Πυργί είναι γνωστό για τα «ξυστά», τη γεωμετρική διακόσμηση στις προσόψεις των σπιτιών.
Η Χίος διαθέτει και δύο σημαντικά σπήλαια ένα στο Νότο στους Ολύμπους και ένα στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού, το σπήλαιο του Αγίου Γάλακτος το οποίο έχει προσφέρει και αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία χρονολογούνται στη μέση νεολιθική περίοδο.
Οι διαδρομές που προσφέρει το νησί είναι πολλές, περισσότερες από όσες χωρούν σε ένα αφιέρωμα και δεν υπάρχει καλύτερη αποζημίωση για έναν κουρασμένο περιηγητή από το πλούσιο γεύμα. Αυτό ακριβώς που θα τον περιμένει σε όποιο ταβερνάκι επιλέξει να καθίσει. Τα ψάρια αποτελούν μία από τις βασικές επιλογές για κύριο πιάτο χωρίς ωστόσο να λείπουν τα σπιτικά ζυμαρικά τα χερίσια στριφτάρια τα οποίο συνοδεύουν ιδανικά κόκορα κοκκινιστό.
Η χωριάτικη σαλάτα που θα σερβιριστεί θα έχει μέσα μικρά χιώτικα ντοματάκια και κρίταμο μαζεμένο από τα βράχια της θάλασσας. Το τυρί που θα κυριαρχήσει θα είναι το μαστέλο, τυρί από πλήρες γάλα το οποίο συνήθως σερβίρεται ψητό με λεμόνι. Για συνοδεία του γεύματος οι επιλογές είναι πολλές το καζανιστό ούζο, η φρέσκια μπύρα παραγωγής του νησιού, η σούμα ή το μεστούσικο κρασί. Για τη χώνεψη υπάρχει φυσικά το λικέρ μαστίχα ή η σουμάδα (χωρίς αλκοόλ από πικραμύγδαλο). Ένα ολοκληρωμένο γεύμα όμως απαιτεί και το γλυκό του. Πέρα από τα γλυκά του κουταλιού και το «υποβρύχιο» μαστίχα υπάρχουν τα αμυγδαλωτά, τα μασουράκια και οι εργολάβοι για να ολοκληρώσουν την απόλαυση.