Το αγαπημένο ρόφημα παγκοσμίως, έχει την δική του ιστορία και ήρθε η ώρα να την μάθουμε! Ο λόγος φυσικά για τον καφέ!
Η ιστορία του δημοφιλέστερου ροφήματος σε όλο τον κόσμο είναι γεμάτη από θρύλους, μύθους και ιστορίες της λαϊκής σοφίας. Ο δημοφιλέστερος θρύλος για την ανακάλυψή του έχει ως κεντρικό του ήρωα ένα βοσκό από την Αιθιοπία, τον Κάλντι. Φαίνεται λοιπόν πως διαπίστωσε ότι οι κατσίκες του έτρωγαν τους καρπούς ενός συγκεκριμένου φυτού και μετά ήταν γεμάτες ενέργεια ενώ δεν μπορούσαν να κοιμηθούν ούτε το βράδυ. Ο βοσκός προβληματισμένος απευθύνθηκε στον ηγούμενο του πλησιέστερου μοναστηριού μήπως γνώριζε περισσότερα για τους συγκεκριμένους καρπούς. Εκείνος έφτιαξε το πρώτο ρόφημα καφέ και δοκιμάζοντάς το συνειδητοποίησε πως τον βοηθούσε να παραμείνει ξύπνιος στην αγρύπνια. Ο ηγούμενος μοιράστηκε το νέο με τους υπόλοιπους μοναχούς ενώ εξήγησε και στο βοσκό τη δραστική λειτουργία τους διαδίδοντας με αυτό τον τρόπο τα νέα για τη χρήση του καφέ.
Ο καφές στην Αραβική χερσόνησο
Οι έμποροι φυσικά ήταν εκείνοι οι οποίοι τον 12ο αιώνα βοήθησαν τον καφέ να περάσει τα σύνορα και να φτάσει στην Αραβική χερσόνησο. Μέχρι τον 15ο η Υεμένη ήταν εκείνη που εστίασε περισσότερο στην παρασκευή και στην κατανάλωση του καφέ με την ονομασία του «Qhawa» να υποδηλώνει το κρασί ένα αγαθό το οποίο είχε απαγορευτεί λόγω θρησκείας. Το «αραβικό κρασί» μέχρι τον 16ο αιώνα είχε κατακτήσει την Περσία, την Αίγυπτο, τη Συρία και την Τουρκία ενώ την ίδια εποχή αναπτύσσονται και τα πρώτα καφεποτεία στα οποία συγκεντρώνονταν οι μεγαλύτεροι άντρες της εποχής για να ανταλλάξουν απόψεις, να ενημερωθούν και να πουν τα νέα τους. Λόγω αυτής της λειτουργίας τους συχνά αποκαλούνταν «Σχολεία των σοφών».
Η μετάβαση στην Ευρώπη
Τα νέα σύντομα διαδόθηκαν και στην Ευρώπη όπου οι πολυταξιδεμένοι εξερευνητές μιλούσαν για ένα καφέ πικρό ποτό το οποίο σου έδινε δύναμη. Ο σκεπτικισμός με τον οποίο αντιμετωπίζονταν κάθε τι νέο χαρακτήρισε τον καφέ «πικρή εφεύρεση του Σατανά» και παρά τη δημοφιλία του στη Βενετία του 1615 ο όχλος ζητούσε την απαγόρευσή του από τον Πάπα. Ήταν η εποχή του Πάπα Κλήμη Η΄ και εκείνος ήταν υπεύθυνος για τον επίσημο χαρακτηρισμό του καφέ. Προτού πάρει όμως την απόφασή του θέλησε να τον δοκιμάσει ο ίδιος. Η γεύση και το άρωμά του τον συνεπήραν κι έτσι ο καφές πήρε την παπική έγκριση κι έγινε μία επιτρεπτή απόλαυση για τους Χριστιανούς. Τα «Σχολεία των Σοφών» στην Ευρώπη έγιναν «πανεπιστήμια της δεκάρας» σε αντιστοιχία με την τιμή που είχε ένα ρόφημα καφέ. Μέχρι τα μέσα του 17ου αι. υπήρχαν περισσότερα από 300 καφεποτεία μόνο στο Λονδίνο!
Η επανάσταση του Νέου Κόσμου
Η απόλαυση του καφέ σύντομα πέρασε και στον Νέο Κόσμο αποκτώντας σταδιακά το δικό της κοινό ωστόσο μόλις το 1773 ο καφές απέκτησε ένα ικανοποιητικό κοινό όταν και επεβλήθη ένας δυσβάσταχτος φόρος στο δημοφιλέστερο εκείνη την εποχή τσάι από τον Βασιλιά Γεώργιο Γ΄. Οι «Αμερικάνοι» αντικατέστησαν το τσάι με τον καφέ κάνοντας με αυτό τον τρόπο το δικό τους μποϊκοτάζ το οποίο και έμεινε στην ιστορία ως «Boston tea party».
Δολοπλοκίες για τις πρώτες καλλιέργειες
Η αυξημένη ζήτηση του καφέ κίνησε το ενδιαφέρον των Ολλανδών οι οποίοι μετά από πολλές προσπάθειες κατόρθωσαν να αποσπάσουν μερικούς σπόρους από τους Άραβες οι οποίοι προσπαθούσαν να κρατήσουν το μονοπώλιο. Οι πρώτες τους προσπάθειες καλλιέργειας στην Ινδία απέτυχαν μετέφεραν όμως στη συνέχεια τους σπόρους στην Ιάβα στην Ινδονησία έχοντας ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Το 1714 ο δήμαρχος του Άμστερνταμ χάρισε στον Βασιλιά της Γαλλίας, Λουδοβίκο τον 14ο ένα μικρό φυτό του καφέ το οποίο ο ίδιος έδωσε εντολή να φυτευτεί στους Βασιλικούς Βοτανικούς Κήπους του Παρισιού. Οι πρώτοι καρποί αποσπάστηκαν μυστικά από το φυτό από το χέρι του Γκαμπριέλ ντε Κλιέ, αξιωματικού του Ναυτικού, ο οποίος έπειτα από πολλά απρόοπτα και δυσκολίες τους μετέφερε στη Μαρτινίκα στην Καραϊβική με το νησί να αποκτά μέσα σε 50 χρόνια περισσότερα από 18 εκατομμύρια δέντρα καφέ! Ο επόμενος φιλόδοξος κυνηγός του καφέ ήταν ο Φρανσίσκο ντε Μέλο Παλέτα ο οποίος ζήτησε από τον βασιλιά μερικούς σπόρους από τους Γάλλους άποικους της Γουινέα. Η διοίκηση αρνήθηκε να στερηθεί το μονοπώλιο όμως ο νεαρός Φρανσίσκο με τη γοητεία του έπεισε την γυναίκα του Κυβερνήτη η οποία του χάρισε όταν έφευγε ένα μπουκέτα λουλούδια η βάση των οποίων ήταν γεμάτη από κόκκους καφέ. Ο Φρανσίσκο μετέφερε τους σπόρους στη Βραζιλία δημιουργώντας την βάση για την πιο επιτυχημένη και επικερδή καλλιέργεια του κόσμου.