Βασιλόψωμο, το ψωμί της Πρωτοχρονιάς

27 Δεκεμβρίου 2017

Εκτός από το δημοφιλές Χριστόψωμο που ετοιμάζεται για το τραπέζι των Χριστουγέννων, ανάμεσα στα χριστουγεννιάτικα έθιμά μας που «ζεσταίνουν» εδώ και εκατοντάδες χρόνια την καθημερινότητά μας ξεχωρίζει και το Βασιλόψωμο.

Τα Χριστούγεννα φέρνουν μαζί τους τη θρησκευτική ευλάβεια και κατάνυξη, θαλπωρή, μυρωδιές, εικόνες, γεύσεις, καθώς και ήθη και έθιμα. Ανάμεσα στα χριστουγεννιάτικα έθιμα ξεχωρίζει και το Βασιλόψωμο, το οποίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Αγίου Βασιλείου. Συγκεκριμένα το Βασιλόψωμο το απολαμβάνουμε κατά τη διάρκεια του Πρωτοχρονιάτικου τραπεζιού το μεσημέρι ως σύμβολο τύχης για την οικογένεια, το σπίτι και τη δουλειά.

Το Βασιλόψωμο ξεχωρίζει ανάμεσα στα χριστουγεννιάτικα έθιμά μας που «ζεσταίνουν» εδώ και εκατοντάδες χρόνια την καθημερινότητά μας.
Το Βασιλόψωμο ξεχωρίζει ανάμεσα στα χριστουγεννιάτικα έθιμά μας που «ζεσταίνουν» εδώ και εκατοντάδες χρόνια την καθημερινότητά μας.

Μάλιστα σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, οι νοικοκυρές εκτός από αλεύρι προσθέτουν και αλεσμένο ρεβίθι ή καλαμπόκι, καθώς επίσης βασιλικό και μυρωδικά. Εξαιρετικά εντυπωσιακός είναι ο στολισμός του Βασιλόψωμου, ο οποίος περιλαμβάνει ποικίλες παραστάσεις αφιερωμένες στην υγεία της οικογένειας και στην καλή σοδειά. Αφού ζυμώσουμε το ψωμί, κρατάμε ένα μέρος της ζύμης για τις παραστάσεις που θα διακοσμήσουμε την επιφάνεια του ψωμιού. Από μια γιρλάντα μέχρι στάχυα, καλαμπόκια και σταφύλια που συμβολίζουν τη σοδειά, τον τσοπάνη που συμβολίζει τον νοικοκύρη, τον Άγιο Βασίλη ως σύμβολο της μεγάλης γιορτής και των δώρων ή ακόμη και ένα γουρούνι που συμβολίζει τα χοιροσφάγεια των ημερών. Πρόκειται για λαϊκά δημιουργήματα που καθρέπτιζαν απόλυτα την καθημερινότητα και τις ανησυχίες του κάθε νοικοκυριού.

Ακόμη και σήμερα σε πολλές περιοχές της Ελλάδος τα Βασιλόψωμα εξακολουθούν να αποτελούν μέρος των χριστουγεννιάτικων εθίμων των Ελλήνων. Μάλιστα, παράλληλα με το Βασιλόψωμο, οι νοικοκυρές ετοιμάζουν και τις Βασιλοκουλούρες, που συνήθως δίνονται δώρα στα παιδιά και στα βαφτιστήρια.