Μπορεί οι επιφάνειες κοπής να αποτελούν έναν πολύτιμο σύμμαχο στην κουζίνα, όμως ο κατάλληλος καθαρισμός τους και η σωστή επιλογή υλικού θυμίζει σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες.
Αν ανήκετε και εσείς σε εκείνους που χρησιμοποιούν καθημερινά επιφάνειες κοπής στην μαγειρική τους αλλά έχουν δεύτερες σκέψεις για το αν έχουν κάνει τη σωστή επιλογή, έφθασε η στιγμή να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Ξύλινες, πλαστικές, γυάλινες, ανοξείδωτες, μαρμάρινες ή ακόμη και από πολυαιθυλένιο… Η αλήθεια είναι ότι η μεγάλη γκάμα των επιφανειών περισσότερο μας μπερδεύει παρά μας διευκολύνει. Μάλιστα, οι επιφάνειες κοπής αποτελούν τους πρωταγωνιστές της κουζίνας όχι μόνο στο κόψιμο των τροφίμων αλλά και στο σερβίρισμα, όπως σε ένα εντυπωσιακό πλατό τυριών και αλλαντικών με μπρουσκέτες, μαρμελάδες, πατέ ελιάς και τομάτας, καρύδια και αποξηραμένα φρούτα.
Ξύλινες επιφάνειες
Οι κλασικές παραδοσιακές ξύλινες επιφάνειες έχουν δεχτεί άπειρες «μαχαιριές» από τους κατόχους τους: από το κόψιμο του ψωμιού μέχρι των λαχανικών, του κρέατος και ό,τι άλλο υλικό μπορεί να φιλοξενεί η κουζίνα μας. Αυτό σημαίνει ότι ο καθαρισμός τους θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα σχολαστικός –καθώς τα βακτήρια μπορεί να «κρυφτούν» στις εγκοπές του ξύλου και να μην καθαρίζονται εύκολα- όπως και η συντήρησή τους. Σύμφωνα με την Martha Stewart οι ξύλινες επιφάνειες κοπής απαιτούν ειδική επεξεργασία, εάν επιθυμείτε να την κρατήσετε ένα εύλογο χρονικό διάστημα και να τις προστατέψετε από τα βακτήρια. Σύμφωνα με την guru της κουζίνας, κάθε λίγες εβδομάδες, μπορείτε να τις πασπαλίζετε με μια γενναιόδωρη ποσότητα αλατιού και στη συνέχεια να την τρίβετε με την κομμένη πλευρά ενός μισού λεμονιού. Τέλος, την πλένετε με ζεστό νερό και τη στεγνώνετε πολύ καλά με μια καθαρή πετσέτα κουζίνας. Βεβαίως, η ξύλινη επιφάνεια δεν μπαίνει στο πλυντήριο, ενώ δεν πρέπει να την αποθηκεύετε ποτέ νωπή στο ντουλάπι. Και αν θέλετε να διατηρήσετε την ξύλινη επιφάνειά σας σε άριστη κατάσταση, προτιμήστε να κόβετε με απαλές κινήσεις και να χρησιμοποιείτε ένα ειδικό, ασφαλές για τα τρόφιμα, ορυκτό έλαιο για τη συντήρησή της. Θα το βρείτε σε καταστήματα με είδη κουζίνας.
Πλαστικές επιφάνειες κοπής
Αναμφίβολα, η πλαστική επιφάνεια κοπής είναι πιο ελαφριά από την ξύλινη και μπορεί να μπει στο πλυντήριο πιάτων. Επιπλέον, δεν είναι τόσο απορροφητική όσο η ξύλινη και είναι προτιμότερο να κόβετε σε αυτήν κρέας. Ή μήπως όχι; Σύμφωνα με τους επιστήμονες Dean O. Cliver και Nese O. Ak του Ινστιτούτου Έρευνας Τροφίμων του Πανεπιστημίου Wisconsin, οι πλαστικές επιφάνειες κοπής δεν είναι τόσο αθώες όσο νομίζουμε. Ύστερα από διάφορα πειράματα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν οι επιφάνειες κοπής παρέμειναν άπλυτες κατά τη διάρκεια της νύχτας σε θερμοκρασία δωματίου, ο αριθμός των βακτηρίων πολλαπλασιάστηκε στην πλαστική επιφάνεια, ενώ κανένας από τους οργανισμούς δεν μπορούσε να ανακτηθεί από την ξύλινη επιφάνεια το επόμενο πρωί. Επιπλέον, το 99,9% των βακτηρίων σε ξύλινες επιφάνειες κοπής που είχαν μολυνθεί σκόπιμα από οργανισμούς όπως η Salmonella, η Listeria και η Escherichia coli -οι οποίες αποτελούν συνηθισμένες αιτίες δηλητηρίασης των τροφίμων- εξαφανίστηκε μέσα σε τρία λεπτά ξύλινες σανίδες, ενώ στις πλαστικές επιφάνειες τα βακτήρια παρέμειναν. Ωστόσο, επειδή τόσο οι ξύλινες επιφάνειες όσο και οι πλαστικές εάν δεν καθαριστούν σωστά μπορεί να γίνουν εστίες μόλυνσης για την υγεία μας, είναι απαραίτητο να καθαριστούν εξονυχιστικά μετά από κάθε χρήση.
Πλάκες κοπής πολυαιθυλενίου
Ένα είδος επιφάνειας κοπής που γνωρίζει όλο και μεγαλύτερη αναγνώριση τον τελευταίο καιρό και στις μη επαγγελματικές κουζίνες είναι το πολυαιθυλένιο. Πρόκειται για ένα είδος πλαστικού που δεν φθείρεται εύκολα και δεν συγκρατεί τροφές. Μάλιστα, στα άδυτα των εστιατορίων και των ξενοδοχείων, οι επιφάνειες κοπής χωρίζονται σε έξι χρώματα που καλωσορίζουν μία συγκεκριμένη ομάδα τροφίμων. Το κόκκινο είναι «παντρεμένο» με το ωμό κρέας, το πράσινο για σαλάτες και φρούτα, το κίτρινο για ωμά πουλερικά, το μπλε για ωμά θαλασσινά, το λευκό για ψωμί και το καφέ για μαγειρεμένο κρέας.
Γυάλινες, ανοξείδωτες και μαρμάρινες επιφάνειες
Αποτελούν εξαιρετική επιλογή όσον αφορά τον καθαρισμό τους, καθώς είναι λείες και καθαρίζονται πανεύκολα, αποτρέποντας την καλλιέργεια μικροοργανισμών και βακτηρίων, ενώ έχουν μεγάλη αντοχή σε υψηλές θερμοκρασίες και μπορούμε να ακουμπάμε τα μαγειρικά μας σκεύη. Μάλιστα, τις μαρμάρινες επιφάνειες τις συναντάμε συχνότερα στις κουζίνες εκείνων που ασχολούνται με τη ζαχαροπλαστική. Το αρνητικό εδώ είναι ότι όλα τα παραπάνω είδη επιφανειών είναι συνήθως βαριά –εξαρτάται βεβαίως από το πάχος και τη διάστασή τους- και δεν ενδείκνυται να τα μεταφέρουμε από τον πάγκο στο ντουλάπι και το αντίστροφο, εκτός και αν τους έχουμε χαρίσει μια περίοπτη και μόνιμη θέση στον πάγκο μας. Επιπλέον, κάποιοι θα τις χαρακτήριζαν άβολες αφού είναι εξαιρετικά σκληρές και δεν απορροφούν τους κραδασμούς του μαχαιριού, ενώ κάποιοι άλλοι επικίνδυνες για τις λεπίδες των μαχαιριών τους που τις βλέπουν να καταστρέφονται.
Γενικά tips
• Πλένετε σχολαστικά την επιφάνεια κοπής μόλις την χρησιμοποιήσετε.
• Πείτε αντίο στην επιφάνεια κοπής σας εάν έχει εμφανή σημάδια φθοράς.
• Να στεγνώνετε την ξύλινη επιφάνεια κοπής με μία καθαρή πετσέτα κουζίνας.
• Να ετοιμάζεται πρώτα τα λαχανικά και μετά το ωμό κρέας εάν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε την ίδια επιφάνεια.