Έφτασε η στιγμή να μυηθείτε στις αυθεντικές γεύσεις της αγιορείτικης κουζίνας. Σε πείσμα των καιρών που επαινούν την πολυπλοκότητα των γεύσεων και των εξωτικών συστατικών, η κουζίνα του Άγιου Όρους κρατάει σταθερά τα σκήπτρα της λιτότητας, νοστιμιάς αλλά και των συνταγών που είναι ωφέλιμες στην υγεία μας. Αγιορείτικη κουζίνα σημαίνει εγκράτεια, υγιεινή διατροφή και αυθεντικότητα. Ανακαλύψτε την!
Με το βλέμμα στραμμένο στα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια και το ψάρι, η Αγιορείτικη κουζίνα προτείνει πεντανόστιμες συνταγές που ικανοποιούν όχι μόνο τον ουρανίσκο μας αλλά είναι ωφέλιμες και για την υγεία μας. Πρόκειται για μία λιτή, υγιεινή διατροφή, με νηστίσιμες και μη συνταγές χωρίς λιπαρά, η οποία δεν περιλαμβάνει καθόλου κρέας. Συνεπώς, οι μοναχοί του Αγίου Όρους αντί να καταναλώνουν κρέας και πουλερικά, τρώνε ψάρια, όπως κολιούς, μπακαλιάρο, γαύρο, λαυράκια, γαλέο, ροφό και φυσικά ψαρόσουπα. Άλλωστε, τα ψάρια είναι η πλέον υγιεινή από όλες τις άλλες ζωϊκές τροφές και καταναλώνονται από τους μοναχούς συνήθως κατά το Σαββατοκύριακο και τις γιορτές.
Βεβαίως, στο μενού της αγιορείτικης κουζίνας περιλαμβάνονται τα μαλάκια και τα οστρακόδερμάρος της νηστείας με ποικιλία σε συνταγές. Έτσι, το μενού περιλαμβάνει χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές, μύδια, κυδώνια, θράψαλα, γαρίδες, χτένια και σαλιγκάρια, τα οποία είτε τα ψαρεύνου οι ίδιοι οι μοναχοί ή τα αγοράζουν από επαγγελματίες ψαράδες είτε τα προμηθεύονται από καταστήματα εντός ή εκτός Αγίου Όρους.
Η Αγιορείτικη κουζίνα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων συνταγές με ρεβύθια, γίγαντες, φάβα, γεμιστά, φασολάκια, ρεβιθοκεφτέδες και φακόρυζο όσο αφορά τα όσπρια και λαδερά. Επιπλέον, οι σούπες έχουν την τιμητική τους: από χορτόσουπα και ντοματόσουπα μέχρι σούπα κουνουπιδιού, μανιταρόσουπα, τραχανόσουπα, κολοκυθόσουπα και χταποδόσουπα.
Οι μοναχοί καταναλώνουν φρέσκα φρούτα και λαχανικά τα οποία καλλιεργούν οι ίδιοι, ενώ το ψωμί είναι από σιταρένιο αλεύρι ολικής άλεσης. Επίσης, φτιάχνουν ελιόψωμο, Χριστόψωμο, καθώς και σταφιδόψωμο. Μάλιστα, η εφευρετικότητα των μοναχών τους έχει οδηγήσει σε ιδιαίτερες συνταγές με απλά υλικά. Για παράδειγμα, υπάρχει η κλασική συνταγή της ομελέτας με πατάτες και μανιτάρια αλλά μην εκπλαγείτε αν ακούσετε για την ομελέτα με μπανάνες.
Επιπλέον, η Αγιορείτικη κουζίνα περιλαμβάνει συνταγές με νηστίσιμα γλυκά, σε περίοδο νηστείας και αρτύσιμα, δηλαδή με γάλα, βούτυρο και αυγά, τις ημέρες των εορτών. Μεταξύ άλλων, στη λίστα των γλυκών κυριαρχούν τα εξής: εκμέκ νηστίσιμο, χαλβάς με ινδοκάρυδο, χαλβάς σιμιγδαλένιος, τρούφες με σταφίδες, μελομακάρονα, πουτίγκα, τζίκέϊκ, μουσταλευριά, μήλα ψητά στο φούρνο, φοινίκια, τσουρέκι, σάμαλι, λαζαράκια, ραβανί, γαλακτομπούρεκο, γλυκιά μπουγάτσα με τυρί, πορτοκαλοπιτάκια, χουσάφι, κυδώνια ψητά, καταϊφι βουτύρου, φανουρόπιτα και λουκουμάδες. Γνωρίζετε ότι οι μοναχοί τρώνε ακόμη με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή ότι έχουν δύο γεύματα την ημέρα, την πρωινή και βραδινή τράπεζα. Μάλιστα σε αντίθεση με εμάς που τρώμε πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό, οι μοναχοί τρώνε δύο γεύματα, τα οποία διαρκούν περίπου είκοσι λεπτά, χωρίς θορύβους και συζητήσεις.
Στο site http://www.monastiriaka.gr θα ανακαλύψετε πολλές συνταγές από την Αγιορείτικη κουζίνα, ενώ θα μπορέσετε να παραγγείλετε online μοναστηριακά προϊόντα κυρίως από κελλιώτες μοναχούς και μοναστήρια του Ιερού Άθωνα. Βεβαίως, να τονίσουμε εδώ ότι το πρωταρχικό μέλημα των μοναχών είναι τα πνευματικά τους καθήκοντα. Έτσι, τα μοναστηριακά προϊόντα παράγονται χωρίς βιασύνη και μόνο στο περίσσευμα του χρόνου των μοναχών. Για τον λόγο αυτό διατίθενται σε περιορισμένες ποσότητες σύμφωνα με την εποχή.
Τέλος, αν νιώθετε έτοιμοι να «μυηθείτε» στην Αγιορείτικη κουζίνα, μπορείτε να αποκτήσετε το βιβλίο «Μαγειρική του Αγίου Όρους» το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες. Ο Μοναχός Επιφάνιος Μυλοποταμινός αποκαλύπτει εκατόν είκοσι έξι συνταγές μαγειρικής με τα μυστικά της υγιεινής διατροφής των Μοναχών του Αγίου Όρους, από τη δίαιτα των οποίων αποκλείονται τα κρέατα, λευκά και κόκκινα.
Ο συγγραφέας, απευθυνόμενος στους αναγνώστες του, τονίζει πως ό,τι επιδιώκει είναι να δείξουν περισσότερη προσοχή στην παραδοσιακή κουζίνα των Ελλήνων, τη λεγόμενη Μεσογειακή. “Στα φαγητά που παρασκεύαζαν και έτρωγαν οι γονείς μας και οι πρόγονοί μας. Αυτή είναι η Αγιορείτικη κουζίνα, που έμαθα να μαγειρεύω επί τριάντα τρία χρόνια. Οι ειδικοί τη χαρακτηρίζουν υγιεινή, Μεσογειακή, διαιτητική κτλ., εγώ δεν ξέρω πώς να την ονομάσω… Εσείς πάλι πείτε την, όπως θέλετε, καλογερική, μοναστηριακή, Αγιορείτικη ή και παραδοσιακή. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι έχει ως βεβαιωμένο αποτέλεσμα λιγότερα τριγλυκερίδια και χοληστερίνη, συντελεί στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, ενώ ταυτόχρονα μειώνει και τα λοιπά επιβλαβή”.
Το πλήρως εικονογραφημένο βιβλίο επιμερίζεται σε τρία μέρη: α) Ψάρια, β) Όσπρια και λαδερά, και γ) Μαλάκια και οστρακόδερμα. Προηγούνται των συνταγών δύο κείμενα, υπό τύπον εισαγωγής, των Θόδωρου Ιωαννίδη και Θανάση Γεωργιάδη, και ακολουθεί ένα επίμετρο (Το Αγιώνυμον Όρος), κατατοπιστικό για τον αναγνώστη που δε γνωρίζει το Περιβόλι της Παναγίας. Καλογηρικά ασμάτια, πατερικά κείμενα, παροιμίες και λοιπά ψυχωφελή παρεμβάλλονται ανάμεσα στις συνταγές, διανθίζοντάς τες καταλλήλως.