Τα πολλαπλά οφέλη του είναι γνωστά από την αρχαιότητα και πλέον από τροφή των θεών το Μέλι έχει χαρακτηριστεί υπερτροφή των ανθρώπων.
Η παραγωγή του μελιού υπήρξε μία πρακτική γνωστή από την αρχαιότητα. Παρότι ως οι αρχαιότεροι μελισσοκόμοι θεωρούνται οι Σουμέριοι τα αρχαιότερα ίχνη μελιού σε πήλινο αγγείο εντοπίστηκαν σε έναν αρχαίο τάφο στη Γεωργία και χρονολογούνται το 5.500 π.Χ.. Πριν από αυτή την ανακάλυψη υπήρχε η πεποίθηση πως το αρχαιότερο μέλι ήταν αυτό που είχε ανακαλυφθεί στον τάφο του Τουταγχαμών και και χρονολογούνταν στο 14ο π.Χ. αι.. Στην αρχαία Ελλάδα το μέλι συνδέονταν με τους θεούς ενώ οι πρακτικοί ιατροί της εποχής το χρησιμοποίησαν από πολύ νωρίς στις θεραπείες τους. Ο Ιπποκράτης δημιουργούσε σκευάσματα με μέλι όπως το μελίκριτον και το οξύμελι ενώ το εφάρμοζε και σε πληγές για καλή επούλωση και ανάρρωση. Στη Σπάρτη οι έφηβοι στρατιώτες αποσύρονταν για ένα μήνα εκπαίδευσης στο βουνό με τους παιδαγωγούς τους και τρέφονταν αποκλειστικά με μέλι ο γνωστός «μήνας του μέλιτος». Τις πρώιμες τεχνικές της μελισσοκομίας στην αρχαία Ελλάδα αφηγείται και ο Αριστοτέλης στα συγγράματά του το 322 π.Χ..
Για αιώνες το Μέλι υπήρξε η μόνη γνωστή γλυκαντική ουσία ωστόσο η εξέλιξη των κυψελών καθυστέρησε λίγο. Μόλις το 1851 ανακαλύφθηκε ένας νέος τύπος κυψέλης από τον Αμερικανό Λορέντζο Λορέιν Λάνγκστροθ, ενώ ο εκσυγχρονισμός των κυψελών στην Ελλάδα καθυστέρησε αρκετά με τις πρώτες αλλαγές να σημειώνονται το 1903. Μόλις μετά και το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έπειτα από χορηγία του τμήματος Μελισσοκομίας του Υπουργείου Γεωργίας επετεύχθη μία σημαντική αλλαγή με τη δωρεά 93.500 κυψελών και 3.000.000 τεχνητών κηρήθρων στους μελισσοκόμους.
Διατροφική αξία
Το μέλι αποτελεί μία ιδανική πηγή ενέργειας για κάθε ανθρώπινο οργανισμό. Η γλυκύτητά του προέρχεται από φρουκτόζη (40%) και γλυκόζη (31%). Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία, βιταμίνες (Β2, Β6, C, E, φολικό οξύ κ.α.) καθώς και αντιοξειδωτικά. Διαθέτει αντισηπτικές ιδιότητες, βελτιώνει τη λειτουργία της καρδιάς, συμβάλει στην καλή λειτουργία του στομάχου και στην γενικότερη ευημερία του ανθρώπινου οργανισμού.
Κατηγοριοποίηση
Αναλόγως την προέλευση της τροφής των μελισσών χωρίζουμε το Μέλι σε δύο βασικές κατηγορίες: μέλι ανθέων και μέλι μελιτωμάτων. Τα βασικότερα είδη μελιού στην Ελλάδα προέρχονται από: πεύκο, έλατο, καστανιά, εσπεριδοειδή, θυμάρι, ερείκη. Το κάθε ένα έχει διαφορετικό χρώμα από σκούρο καφέ μέχρι κόκκινο ή χρυσό, ιδιαίτερο άρωμα αλλά και δυνατότητα κρυστάλλωσης.
Κρυστάλλωση
Η κρυστάλλωση του μελιού δεν σημαίνει πως αυτό έχει χαλάσει ή ότι πρόκειται για χαμηλότερης ποιότητας. Είναι μία απόλυτα φυσική ιδιότητά του η οποία συμβαίνει εξαιτίας της περιεκτικότητάς του σε νερό και γλυκόζη. Για να επαναφέρουμε ένα κρυσταλλωμένο Μέλι στην αρχική του υφή αρκεί να το θερμάνουμε σε μπεν μαρί. Οι κρύσταλλοι διαλύονται και αυτό επανέρχεται.
Το ελληνικό μέλι στην παγκόσμια αγορά
Η ποιότητα του ελληνικού μελιού είναι εκείνη που το κάνει να ξεχωρίζει και να αναδεικνύεται σε μία από τις κορυφαίες επιλογές. Μάλιστα σε έρευνα του ΑΠΘ το 2016 όπου εξετάστηκαν 48 δείγματα από διαφορετικά ελληνικά και ξένα μέλια κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό μέλι είχε καλύτερη αντιοξειδωτική δράση ακόμα και από το Μέλι manuka το οποίο θεωρείται κορυφαίο στον κόσμο.