Υπερτροφές: Τί είναι και πώς χρησιμοποιούνται;

5 September 2017

Πόσο καλά γνωρίζουμε τις Υπερτροφές, τις ιδιότητες και τη χρήση τους; Ήρθε η ώρα να μάθουμε περισσότερα.

Τις τελευταίες δεκαετίες πολλά ακούμε κι άλλα τόσα γράφονται για τις «υπερτροφές» και για το πόσο θαυματουργές είναι χωρίς ωστόσο να έχουμε ακριβή γνώση ή ορισμό του τι πραγματικά είναι μία υπερτροφή και τι μπορεί να μας προσφέρει. Χωρίς να υπάρχει κάποιος επίσημος ορισμός δίνοντας μία γενικότερη έννοια ως υπερτροφή χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε τρόφιμο το οποίο έχει υψηλή διατροφική αξία εξαιτίας της υψηλής συγκέντρωσης θρεπτικών συστατικών και επωφελών για τον ανθρώπινο οργανισμό ουσιών. Παρότι λοιπόν οι υπερτροφές δεν είναι ένα μαγικό συστατικό το οποίο θα μας απαλλάξει από όλα τα δεινά έχουν ιδιαίτερη συμβολή στην καλή υγεία ενώ μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά στην εμφάνιση ορισμένων ασθενειών.

Ορισμένες από τις διασημότερες και πιο κοινές υπερτροφές είναι το σκόρδο, τα μούρα, το ρόδι, το ελαιόλαδο, τα αμύγδαλα, η κάππαρη, η κορινθιακή σταφίδα, ο κρόκος Κοζάνης, η μαστίχα Χίου κ.α.

Η θετική επίδραση του σκόρδου στον οργανισμό ήταν γνωστή από την αρχαιότητα για αυτό και χρησιμοποιήθηκε στον τομέα της πρακτικής ιατρικής για περισσότερα από 3.000 χρόνια. Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά ενώ δύο από τους ουσίες που περιέχει η αλισίνη και η αλινάση. Στην αλισίνη οφείλεται το έντονο άρωμά του αλλά και η αντιμικροβιακή του δράση. Το σκόρδο έχει επίσης αντιθρομβωτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες ενώ υπάρχει και η θεωρία που υποστηρίζει πως έχει αντιυπερτασική δράση.

Το σκόρδο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά.
Το σκόρδο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά.

Τα μούρα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνες με ορισμένες διαφοροποιήσεις στην περιεκτικότητα ανά είδος. Ανάμεσα στα μούρα που έχουν συζητηθεί περισσότερο τα τελευταία χρόνια είναι τα γκότζι τα οποία είναι πλούσια σε βιταμίνες A, B, C και Ε, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά και σίδηρο. Θεωρείται πως βοηθούν ιδιαίτερα στο ουροποιητικό σύστημα και στην όραση.

Πλούσιο σε βιταμίνες και γνωστό για τη θεραπευτική του δράση από την αρχαιότητα είναι και το ρόδι. Περιέχει βιταμίνες A, C, E, φυλλικό οξύ, σίδηρο, κάλιο αλλά και αντιοξειδωτικές ουσίες όπως είναι οι τανίνες και οι ανθοκυανίνες. Έχει αντιοξειδωτική δράση, αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις, επουλωτικές και αντιδιαρροϊκές ιδιότητες.

Ένα από τα βασικά συστατικά της μεσογειακής διατροφής το οποίο έχει εξυμνηθεί για τη θετική επίδρασή του στην υγεία είναι το ελαιόλαδο. Είναι πλούσιο σε λιποδιαλυτές βιταμίνες όπως η Ε και η Κ καθώς και σε λιπαρά οξέα. Θεωρείται πως έχει αντικαρκινική δράση μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού και του εντέρου, ό,τι προστατεύει τα οστά αλλά και πως βοηθάει ιδιαίτερα τη μνήμη.

Τα αμύγδαλα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Ε, μαγνήσιο, κάλιο, πρωτεΐνη, φυτικές ίνες, σίδηρο, ασβέστιο και καλά λιπαρά. Έτσι λοιπόν έχουν αντιοξειδωτική δράση, συμβάλλουν στην χαμηλή αρτηριακή πίεση, προλαμβάνουν την οστεοπόρωση κ.α.

Αναμφίβολα, τα αμύγδαλα ανήκουν στις Υπερτροφές
Αναμφίβολα, τα αμύγδαλα ανήκουν στις Υπερτροφές

Μπορεί να ακουστεί παράξενο ωστόσο η κάπαρη περιέχει αρκετή πρωτεΐνη, βιταμίνες A,E,C, K, ασβέστιο, μαγγάνιο, σίδηρο, μαγνήσιο, φλαβονοειδή κ.α. Θεωρείται πως έχει αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντιισταμινική δράση.

Αγαπημένη προσθήκη σε σαλάτες όσο και στο ντρέσινγκ ψαριών η κάπαρη.
Αγαπημένη προσθήκη σε σαλάτες όσο και στο ντρέσινγκ ψαριών η κάπαρη.

Η ευεργετική επίδραση της κορινθιακής σταφίδας είναι επίσης γνωστή από την αρχαιότητα με τους Ρωμαίους να θεωρούν πως μπορούσαν να θεραπεύσουν σχεδόν τα πάντα. Περιέχει φρουκτόζη, κάλιο, μαγνήσιο, σίδηρο, πολυφαινόλες κ.α. Έχει προβιοτικές ιδιότητες, αντιμικροβιακή, αντιβακτηριακή και αγγειοδιασταλτική δράση.

Ο κρόκος Κοζάνης περιέχει βιταμίνη Β12, λυκοπίνη, καροτένιο καθώς και βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο αλλά και δύο πολύ σημαντικές ουσίες την πικροκροκίνη και την κροκίνη. Έχει αντιγηραντική, αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση.

Ήδη από την αρχαία Ελλάδα είχε διαπιστωθεί η ευεργετική δράση της μαστίχας Χίου με αρκετούς να αρέσκονται στο μάσημα της ρητινόδους παράγωγού της. Χάρη στο ελεανολικό και ολεανολικό οξύ που περιέχει διαθέτει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και θεωρείται διουρητική, αντικαρκινική και ιδιαιτέρως επωφελής για το γαστρεντερικό σύστημα.