Ένα νησί που αγάπησε ο Ήφαιστος, βοήθησε ο Διόνυσος και καταράστηκε η Αφροδίτη δεν μπορεί παρά να μην κινήσει την περιέργεια του εξερευνητή του. Η Λήμνος αποκαλύπτεται…
Σύμφωνα με τον μύθο στη Λήμνο έριξε ο Δίας τον γιο του Ήφαιστο όταν σε ένα καυγά με την Ήρα εκείνος την υπερασπίστηκε. Η πτώση του στο νησί ήταν εκείνη που τον άφησε ανάπηρο ήταν όμως τόση η φροντίδα των κατοίκων στο θεό που εκείνος για τους ευχαριστήσει τους δίδαξε την τέχνη της μεταλλουργίας. Οι κάτοικοι για να τον τιμήσουν ονόμασαν την πρώτη πόλη Ηφαιστεία. Ο Ήφαιστος ερωτεύτηκε τη νύμφη Καβειρώ και μετέδωσε τις γνώσεις του στα παιδιά του τους Καβείρους, προς τιμή των οποίων χτίστηκε ο αντίστοιχος ναός. Η μυστηριακή τους λατρεία επεκτάθηκε στα υπόλοιπα βόρεια νησιά με τη Σαμοθράκη να πρωτοστατεί. Χαρακτηριστικό της λατρείας τους στο νησί της Λήμνου ήταν το σβήσιμο κάθε φωτιάς για εννέα μέρες το χρόνο έως ότου να φτάσει στο νησί πλοίο από τη Δήλο το οποίο έφερνε την Ιερή Φλόγα ξανά στη Λήμνο. Το νησί καθότι ηφαιστειογενές έδωσε στους κατοίκους του αρκετή πρώτη ύλη για τη μεταλλουργία δημιούργησε όμως κι ένα ιδανικό έδαφος για την καλλιέργεια αρωματικών ποικιλιών αμπέλου η οποία συνδέεται με το θεό Διόνυσο. Ο γιος του θεού και της Αριάδνης, ο Θόαντας ήταν εκείνος στον οποίο ο βασιλιάς Μίνωας δώρισε τη Λήμνο. Ο Θόας παντρεύτηκε τη Μύρινα κόρη του βασιλιά της Ιωλκού προς τιμή της οποίας ονομάστηκε η πρωτεύουσα του νησιού. Ο Θόας δίδαξε την τέχνη του κρασιού στους κατοίκους με το λημνιό κρασί να γίνεται ένα από τα πιο φημισμένα της αρχαιότητας. Την ευημερία όμως του νησιού σύντομα διέκοψε μία κατάρα από τη θεά Αφροδίτη η οποία θέλησε να τιμωρήσει τις Λιμνιές που είχαν παραμελήσει τη λατρεία της. Η κατάρα έκανε τις Λιμνιές δύσοσμες με αποτέλεσμα οι άντρες τους να τις αποφεύγουν. Για να τους τιμωρήσουν με τη σειρά τους οι γυναίκες δολοφόνησαν όλους τους άντρες του νησιού πετώντας ακόμα και τα βρέφη από το λόφο Πετασσό στη θάλασσα. Ο μόνος άντρας που γλίτωσε ήταν ο βασιλιάς Θόας τον οποίο έκρυψε η κόρη του Υψιπύλη. Οι επόμενοι άντρες που έγιναν δεκτοί στο νησί ήταν οι Αργοναύτες.
Σε έναν τόπο λοιπόν ντυμένο με τόσο πλούσιους μύθους ο επισκέπτης δεν μπορεί παρά να σημειώσει πολλά αρχαιολογικά αξιοθέατα που πρέπει να επισκεφθεί. Η ίδια η πόλη της Μύρινας έχει να προσφέρει πολλά στον επισκέπτη με πρωταρχικό την ιδιαίτερη διαμόρφωσή της σε Ρωμαϊκό και Τούρκικο γιαλό. Στην κορυφή δεσπόζει το Κάστρο όπου μπορεί κανείς να συναντήσει και τα περίφημα Ροδίτικα Πλατώνια. Ξεκινώντας λοιπόν από την τωρινή πόλη Μύρινα προορισμός είναι ο προϊστορικός οικισμός της Μύρινας κοντά στα Ρηχά Νερά. Θεμελιώθηκε την 4η χιλιετία π.Χ. ενώ το 2.000 π.Χ. επεκτείνονταν σε 80.000 στρέμματα απαριθμώντας 3-4.000 κατοίκους. Στην περιοχή βρίσκεται και το Ιερό της Αρτέμιδος. Ακολουθεί η κεντρική πεδιάδα του νησιού, στην Ατσική όπου ανθεί η κτηνοτροφία και η αμπελουργία. Το όνομά της θεωρείται ότι προήλθε από παράφραση της λέξης «Αττική». Πάνω από την παραλία Γομάτι βρίσκονται τα ερείπια του Μεσαιωνικού κάστρου, του βυζαντινού πύργου της Μεγίστης Λαύρας αλλά και η περιοχή με τις αμμοθίνες, η μοναδική «έρημος» της Ευρώπης την οποία έχουμε δει και στα πλάνα της ελληνικής ταινίας «Μία Ελληνίδα στο χαρέμι» (1971). Η παρουσία της συγκεκριμένης ερήμου αποδεικνύει την ύπαρξη θάλασσας στην περιοχή κατά την προϊστορική εποχή. Κινούμενοι βορειοανατολικά η πρώτη στάση γίνεται στον αρχαιολογικό χώρο της Ηφαιστείας, κοντά στο Κοντοπούλι. Εδώ βρίσκονταν το περίφημο Ιερό της Μεγάλης Θεάς της Λήμνου και οι ανασκαφές έφεραν επιπλέον στο φως ένα μεγάλο οίκημα το οποίο ήταν ενδεχομένως ανάκτορο καθώς κι ένα ελληνιστικό-ρωμαϊκό θέατρο. Συνεχίζοντας την ανατολική πορεία μας κοντά στο χωριό Παναγιά βρισκόμαστε στο Ιερό των Καβείρων όπου και τελούνταν τα Καβείρια Μυστήρια, η λαμπρή ετήσια γιορτή η οποία είχε σχέση με τη γονιμότητα της γης. Παραμένοντας στην ανατολική πλευρά του νησιού και ακολουθώντας νότια πορεία φτάνουμε στην Πολυόχνη την αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης. Ανακαλύφθηκε το 1930 από την Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών και πρόκειται για έναν οικισμό (δημιουργήθηκε το 5.000 π.Χ. και μέχρι το 1600 π.Χ. όπου και καταστράφηκε) που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο Αιγαίο. Μεγάλο λιμάνι της αρχαιότητας και σπουδαίο μεταλλουργικό κέντρο συγκέντρωσε τεράστιο πλούτο ενώ οι κάτοικοί του είχαν μία ειρηνική ζωή. Εδώ δημιουργήθηκε το πρώτο βουλευτήριο του κόσμου όπου οι κάτοικοι συναντιόντουσαν για να αποφασίσουν μαζί τις εργασίες οικοδόμησης της πόλης η οποία διακρίνεται από υψηλής τέχνης αρχιτεκτονική και πολεοδομία. Κοντά στο νότιο άκρο του νησιού, λίγο πριν το χωριό Φισίνη πρόσφατες ανασκαφές έφεραν στο φως ένα οικιστικό σύνολο και λίθινα εργαλεία τα οποία χρονολογούνται στην επιπαλαιολιθική εποχή (12.000 π.Χ.), οι ανασκαφές στο συγκεκριμένο σημείο είναι σε εξέλιξη.
Ο όρμος του Μούδρου δυτικότερα θεωρείται από τους ασφαλέστερους της Μεσογείου. Εδώ υπεγράφη στις 31 Οκτωβρίου 1918 η γνωστή Συνθήκη Ανακωχής του Μούδρου μεταξύ των Συμμάχων και της Τουρκίας με την οποία έληγε επισήμως ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Εντός του όρμου βρίσκεται και το Κουκονήσι το οποίο συνδέεται με μία λεπτή λωρίδα γης με το υπόλοιπο νησί.
Επιστρέφοντας στο λιμάνι της Μύρινας έχεις τη δυνατότητα να επιβιβαστείς στο καραβάκι με προορισμό το νησί του Άγιου Ευστράτιου, το νησί που κάποτε αποτέλεσε το όραμα για την πράσινη ενέργεια της Ελλάδας με τους υπεύθυνους να προσδοκούν τη δημιουργία ενός πράσινου νησιού που θα κάλυπτε τις ενεργειακές του ανάγκες στο 100% από εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Ένα νησί που είναι ήρεμο ακόμα και την πιο έντονα τουριστική περίοδο του Αυγούστου. Τοπικές νοστιμιές και ερημικές παραλίες βρίσκονται σε πρώτο πλάνο.
Τοπικά προϊόντα
Οι Λημνιοί υπήρξαν από τα αρχαία χρόνια γεωργοί και κτηνοτρόφοι με τα σιτηρά, το κρασί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της παραγωγής. Μάλιστα στα αρχαία χρόνια είχε λάβει τον χαρακτηρισμό του «σιτοβολώνα της αθηναϊκής δημοκρατίας». Τα παξιμάδια, το αλεύρι και τα φλωμάρια (παραδοσιακό ζυμαρικό) αποτελούν κορυφαίες επιλογές. Από τα τυροκομικά προϊόντα ξεχωρίζουν το λευκό καλαθάκι Λήμνου από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα, το μελίχλωρο και το μελίπαστο. Εξαιρετικής ποιότητας είναι και το θυμαρίσιο μέλι του νησιού αλλά και ο αύκος ένα ιδιαίτερο όσπριο με γλυκιά γεύση. Κάθε χρόνο τον Αύγουστο στο Μούδρο διοργανώνεται και η Γιορτή Μελιού με κεράσματα και πολύ χορό.
Η παραγωγή κρασιού στο νησί είναι πλούσια σε ποσότητα και ποιότητα δίνοντας αρκετούς οίνους ΠΟΠ. Η αρχαιότερη ποικιλία αμπέλου να είναι το Λημνιό ή Καλαμπάκι, ενώ η νεότερη το Μοσχάτο Αλεξανδρείας η καλλιέργεια του οποίου εισήχθη στο νησί το 1910. Το ντόπιο τσίπουρο και το ούζο έχουν τις αντίστοιχες ονομασίες λακαριά και ρακαριά ενώ από την εποχή της επίσκεψης του Ελ. Βενιζέλου στο νησί επιτρέπεται η διπλή απόσταξη δίνοντας ένα ακόμα δυνατότερο αποτέλεσμα.