Ευεργετικά αλλά και αν θέλουν… επικίνδυνα, τα Μανιτάρια αποτελούν την ιδανικότερη έκφραση της μαγείας της φύσης αρκεί να ξέρουμε από πού τα προμηθευόμαστε.
Τα μανιτάρια δεν είναι φυτό αλλά πολυκύτταροι μύκητες και το μέρος που επιλέγουμε να καταναλώσουμε είναι εκείνο στο οποίο θα αναπτυχθούν τα σπόρια το κύριο μέρος του μύκητα είναι συνήθως υπόγειο και αθέατο. Αναπτύσσονται στη βάση ή στον κορμό δέντρων και θάμνων και έχουν ποικιλία σχημάτων και αποχρώσεων. Η λέξη μανιτάρι προέρχεται από την αρχαία ελληνική αμανίτης και στη χώρα μας συναντάμε περισσότερα από 2.000 είδη μανιταριών με μόλις τα 150 να είναι εδώδιμα. Η συλλογή των μανιταριών εάν δεν υπάρχει μανιταρογνωσία μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη έως και θανάσιμη αφού υπάρχουν δηλητηριώδη που έχουν συγγενή εμφάνιση με τα εδώδιμα. Καθώς τα πρώτα σημάδια της δηλητηρίασης από μανιτάρια αργούν να φανούν στην αρχαιότητα ο ζωμός από δηλητηριώδη Μανιτάρια χρησιμοποιούνταν για τη δολοφονία βασιλιάδων και στρατηγών. Ο ζωμός τοποθετούνταν σε άλλα φαγητά και λόγω της αργής εμφάνισης των σημαδιών ήταν δύσκολο να γίνει αντιληπτός από τους άτυχους δοκιμαστές.
Διατροφικός θησαυρός
Τα Μανιτάρια αποτελούν μία εξαιρετική τροφή στην οποία κατέφυγε ο ελληνικός λαός της υπαίθρους στις δύσκολες εποχές της Κατοχής και του εμφυλίου όπως αναφέρεται και σε ιστορικές πηγές. Τα μανιτάρια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό που σε περιπτώσεις φτάνει ακόμα και το 90% ενώ οι θερμίδες τους είναι πολύ χαμηλές. Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, κάλιο και χαλκό καλύπτοντας ένα μεγάλο ποσοστό των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού μας. Περιέχουν ριβοφλαβίνη, νιασίνη και σελήνιο γεγονός που τους προσδίδει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Ορισμένα είδη μανιταριών χρησιμοποιούνται στην ιατρική και στη φαρμακολογία εδώ και χιλιετίες με τα Μανιτάρια σιτάκι να τα εντοπίζουμε σε έγγραφα της κινέζικης ιατρικής για την αντιμετώπιση του κρυώματος παρεμφερή χρήση είχε το γανόδερμα στην πρακτική ελληνική ιατρική. Ορισμένα είδη μανιταριών χρησιμοποιούνται για τη ρύθμιση της ινσουλίνης ενώ άλλα έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο αποτελώντας κορυφαία πηγή για άτομα που πάσχουν από αναιμία.
Διάσημες εδώδιμες ποικιλίες
Στην κορυφή με τα πιο διάσημα και συνάμα ακριβά Μανιτάρια βρίσκουμε την τρούφα με την άσπρη τρούφα να θεωρείται η πιο περιζήτητη. Αρκετά γνωστά είναι και τα βασιλομανίταρα (πορτσίνι) με γεύση που θυμίζει έντονα κρέας, τα ασπρομανίταρα με το μικρό μέγεθος που βρίσκουμε και σε κονσέρβα, τα πλευρώτους με το περίεργο σχήμα και το μεγάλο μέγεθός τους, τα εξίσου μεγάλα πορτομπέλο με τη γεύση κρέατος, τα σιτάκι που συναντώνται πιο σπάνια στη χώρα μας, η κανθαρέλα που θυμίζει τρομπέτα και τη συναντάμε ακόμα και ως γλυκό του κουταλιού και η μορχέλα με του σκούρο της χρώμα.
Διάσημα επικίνδυνα
Η πιο επικίνδυνη μορφή δηλητηρίασης από τα μανιτάρια είναι η φαλλοειδική που καταστρέφει το συκώτι και ευθύνεται για το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων από μανιτάρια. Στην Ελλάδα δύο από τα πιο γνωστά και επικίνδυνα είδη είναι ο Αμανίτης ο φαλλοειδής, ο Αμανίτης ο Εαρινός και ο Αμανίτης ο μυγοκτόνος.
Ενδιαφέρον και ανάπτυξη
Στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες έχει αναπτυχθεί η καλλιέργεια μανιταριών και μπορούμε να βρούμε μανιτάρια φρέσκα ή αποξηραμένα σε μεγαλύτερη ποικιλία. Πιο πρόσφατα φαίνεται να έχει αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον για την μανιταρογνωσία. Σε αρκετές περιοχές λοιπόν κυρίως της Βορείου Ελλάδος όπως για παράδειγμα στα Γρεβενά διοργανώνονται εκπαιδευτικές εξορμήσεις πάνω στην αναγνώριση και συλλογή των μανιταριών ενώ στην Καλαμπάκα υπάρχει το Μουσείο Μανιταριών: http://meteoramuseum.gr