Μία από τις πιο ατμοσφαιρικές πόλεις της Ελλάδας, η Καστοριά, σε κερδίζει με την πρώτη ματιά και με την πρώτη… μπουκιά!
Η δεσπόζουσα λίμνη αποτελεί το χαρακτηριστικό της πρωτεύουσας του ομώνυμου νομού της Δυτικής Μακεδονίας. Γύρω από αυτήν τα παλιά αρχοντικά των πλουσίων γουνεμπόρων δίπλα στα σύγχρονα κτίσματα και τις πολυκατοικίες. Η Παλιά της πόλη, το Ντολτσό με τα πλακόστρωτα και τα νεοκλασικά θυμίζει σκηνικό βγαλμένο από ταινία εποχής. Τα περισσότερα από αυτά έχουν στην πρόσοψή τους και την ημερομηνία ανέγερσης, λίγο μετά το 1920.
Γεμάτη εκκλησίες αφιερωμένες στον Αϊ Νικόλα η πόλη της Καστοριάς φανερώνει τη στενή σχέση των κατοίκων της με το νερό. Κάποτε όλες οι μετακινήσεις περνούσαν μέσα από τη λίμνη αφού ακόμα και ο παραλίμνιος δρόμος είναι σχετικά πρόσφατη κατασκευή. Μέχρι το 1935 κάθε σπίτι κοντά στην όχθη της λίμνης είχε το μικρό ιδιωτικό του λιμανάκι τις λεγόμενες «αβγάτες» στις οποίες έδεναν τις βάρκες τους για να μπορούν να περνάνε απέναντι ή να ψαρεύουν. Ωστόσο οι περισσότερες από 70 βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες και τα βυζαντινά μνημεία αποτελούν ορισμένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης. Όπως για παράδειγμα η Παναγία, η Ρασιώτισσα με την ξύλινη πόρτα και τις εκπληκτικές τοιχογραφίες.
Στη βόρεια πλευρά της πόλης βρίσκεται το περίφημο Σπήλαιο του Δράκου λίγο πριν από την Μονή της Παναγιάς Μαυριώτισσας. Αποτελείται από χερσαία και λιμναία τμήματα και εντός του εντοπίστηκαν παλαιοντολογικά κατάλοιπα. Σύμφωνα με τον μύθο το σπήλαιο κάποτε ήταν χρυσορυχείο την πύλη του οποίου φύλαγε ένας τρομερός δράκος. Την εποχή της τουρκοκρατίας το σπήλαιο ήταν άγνωστο. Ανακαλύφθηκε το 1940 από Καστοριανούς ερασιτέχνες εξερευνητές.
Λίγα μέτρα από το Σπήλαιο βρίσκεται η Μονή της Παναγίας Μαυριώτισσας. Το μεγαλύτερο μέρος της χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό τον Α΄ το 1082 όταν κατόρθωσε να πάρει πίσω την πόλη της Καστοριάς από τους Νορμανδούς. Επειδή το σημείο στο οποίο βρίσκεται είναι περίπου στο μέσο της χερσονήσου της λίμνης αρχικά ονομάστηκε Μεσονησιώτισσα όμως επί τουρκοκρατίας τη φροντίδα της είχαν αναλάβει οι κάτοικοι του Μαυροχωρίου κι έτσι μετονομάστηκε.
Από την περιήγηση στην Καστοριά δεν θα μπορούσε να λείψει η επίσκεψη στον προϊστορικό οικισμό Δισπιλιού 4χλμ. από την πόλη. Οι ανασκαφές στο σημείο ξεκίνησαν το 1992 και κατά τη διάρκειά τους μεταξύ άλλων ανακαλύφθηκαν τρεις οστέινες φλογέρες και μια ξύλινη πινακίδα με εγχάρακτα γραμμικά στοιχεία. H εν λόγω πινακίδα χρονολογείται με βεβαιότητα στο 5260 π.Χ. και δεν αποκλείεται να αποτελεί μια πρώιμη μορφή γραπτού λόγου. Στον οικισμό έχει κατασκευαστεί αναπαράσταση αποτελούμενη από 8 καλύβες μέσα από τις οποίες ο επισκέπτης μπορεί να δει την καθημερινότητα του λιμναίου οικισμού.
Σε κάθε ταξίδι για να νιώσεις την ενέργεια του μέρους επιβάλλεται να δοκιμάσεις τις γεύσεις του. Στην Καστοριά το τραπέζι στρώνεται με λιμνίσια ψάρια. Ανάμεσά τους γευστικά ξεχωρίζουν η τούρνα και το πρικί. Δημοφιλές πιάτο είναι επίσης και οι σαρμάδες με λάχανο και κιμά ενώ σε εξέχουσα θέση βρίσκονται οι πίτες με χεράτο φύλλο και γέμιση πολλών ειδών. Τα φασόλια γίγαντες και ελέφαντες βρίσκονται σχεδόν σε κάθε τραπέζι άλλωστε πρόκειται και για προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.).
Τα μανιτάρια αποτελούν μία ακόμα νοστιμιά στο καστοριανό τραπέζι ενώ όσοι λατρεύουν τη φύση έχουν τη δυνατότητα να μάθουν περισσότερα ερχόμενοι σε επικοινωνία με τον Σύλλογο Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας που εδρεύει στο χωριό Απόσκεπος. Το γεύμα στην Καστοριά συνδυάζεται με τσίπουρο και το γλυκό, συνήθως κουραμπιέδες, από λικέρ κράνου.