Η Κοζάνη το 1918, το έτος  που ιδρύθηκε το ομώνυμο Περιφερειακό Επιμελητήριο, αποτελεί  κατά κύριο λόγο το Εμπορικό Κέντρο της περιοχής.Οι άλλες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας διατηρούν έντονο το  κτηνοτροφικό και  γεωργικό  χαρακτήρα της εποχής της τουρκοκρατία, όπως άλλωστε και το μεγαλύτερο τμήμα της  Χώρας.

Η πόλη, εξακολουθεί να διατηρεί τη μακρά παράδοση της ευημερίας της , που ξεκινά από τον 17^ο αιώνα.   Τότε που η αύξηση και η πύκνωση του πληθυσμού, με την  εγκατάσταση  στην περιοχή προσφύγων από την Ήπειρο και τα ʼγραφα, που κατέφυγαν σ' αυτή για λόγους ασφαλείας, λόγω των προνομίων που απολάμβανε με Σουλτανικό διάταγμα η πολιτεία της Κοζάνης , ευνόησε τη στροφή προς τις τέχνες και το εμπόριο, μετατρέποντας το ασήμαντο γεωργοκτηνοτροφικό χωριό που ήταν μέχρι τα μέσα του 17^ου αιώνα σε ζωτικό Εμπορικό Κέντρο.

Με αφορμή το γεγονός αυτό εμφανίστηκαν το 1786 οι πρώτες οργανωμένες επαγγελματικές συντεχνίες. 

Τις αποτελούσαν αντιπρόσωποι διαφόρων επαγγελμάτων. «Χαλκιάδες, κασσιρωτές, βυρσοδέψες, κηροπώλες, υφαντάδες, κεραμιδάδες, κουρείς, σαπωνοποιοί, χαντζήδες, χρυσοχόοι, τενεκετζήδες, βαρελοποιοί, σεντουκάδες, μαχαιράδες, κιρατζήδες, ράπτες (γουναράδες), μαΐστροι, χασάπηδες όλοι οι τεχνίτες και οι μπακάληδες», οι οποίοι με τη δημιουργική τους δύναμη και τη δική τους πρωτοβουλία προσέδωσαν ισχυρή οντότητα στις συντεχνίες τους, που είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με τους κληρικούς και τους άρχοντες της Κοζάνης και που, επί προσθέτως αναλαμβάνουν το έργο να «καλλιεργούν το δεσμό των μελών και την ιδέα της Εθνικής αποκατάστασης»*.    

Μετά την απελευθέρωση στις 11 Οκτωβρίου 1912, σημαντική δράση για την προστασία των «δικαίων» της τάξης των Εμπόρων, βιοτεχνών και  επαγγελματιών, παρουσίασε η Ομοσπονδία Επαγγελματιών και κατόπιν ο Εμπορικός Σύλλογος Κοζάνης, δεδομένου ότι ακόμα στην Ελλάδα δεν λειτουργούσαν  Εμπορικά  και Βιοτεχνικά Επιμελητήρια.

Τα κάθε είδους θέματα, προβλήματα και σκεπτικισμοί που τους  απασχολούσαν, προωθούνταν στα  Κρατικά Όργανα και στην Κυβέρνηση, μέσω της αξιόλογης και ανιδιοτελούς δράσης που ανέπτυξαν οι δύο αυτοί «φορείς» του παραγωγικού κόσμου.

Αυτοί, αποτέλεσαν τις «συντεχνίες» που, παρακάμπτοντας τα όποια προσωπικά συμφέροντα, για πολλά χρόνια και μέχρι την ίδρυση και λειτουργία του Περιφερειακού Επιμελητηρίου Κοζάνης ήταν  ο μοναδικός σύνδεσμός τους με το Κράτος.  Έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στην οργανωμένη εκπροσώπηση των τάξεων του Εμπορίου, των επαγγελμάτων  και της βιομηχανίας ως τα υπεύθυνα συλλογικά τους όργανα, θεσμοθετημένα ήδη από το έτος 1864 με τη Συνταγματική διάταξη του άρθρου 11 «περί του δικαιώματος του Συνεταιρίζεσθαι»,

        Στη γη των «πραματευτάδων» του 17^ου και 18^ου αιώνα, των ντόπιων Κοζανιτών, Σιατιστινών, Βοϊοτών και Σερβιωτών, κατά κύριο λόγο, «δαιμόνιων» Εμπόρων, που με την ιδιάζουσα επιχειρηματική τους δεξιότητα και τον ισχυρό δυναμισμό τους έφτασαν να κυριαρχούν στις αγορές της ακμάζουσας Κεντρικής Ευρώπης και να αποτελούν σημαντικότατους οικονομικούς παράγοντες των κοινωνιών των Χωρών αυτών, συμβάλλοντας «πολλά» στην πνευματική ανάπτυξη και οικονομική υποστύλωση του Έθνους, έξι μόλις χρόνια μετά την απελευθέρωση της πόλης της Κοζάνης, στις 11 Οκτωβρίου του 1912,  και των σημαντικότερων πόλεων του Νομού από την Τουρκική Κυριαρχία, ιδρύεται το Επιμελητήριο Κοζάνης, με αριθμό μελών 24.

     Με το βασιλικό Διάταγμα της 16^ης Νοεμβρίου 1918 του βασιλέα Αλεξάνδρου ορίζεται έδρα του νεοσύστατου Επιμελητηρίου η  πόλη της Κοζάνης, με περιφέρεια τους Νομούς Κοζάνης, Φλωρίνης και Κορυτσάς.